Premier League (Giải Ngoại hạng Anh) là một trong những giải đấu bóng đá hàng đầu, danh giá và hấp dẫn nhất trên thế giới trong suốt hơn ba thập kỷ qua. Đây là nơi hội tụ của 20 đội bóng xuất sắc nhất xứ sở sương mù, nơi sự cạnh tranh khốc liệt được đẩy lên đỉnh điểm qua từng vòng đấu. Được thành lập vào năm 1992 sau một cuộc chia tách lịch sử, Premier League đã nhanh chóng trở thành một biểu tượng của bóng đá hiện đại, mang lại những trận cầu mãn nhãn và cảm xúc bùng nổ cho hàng tỷ người hâm mộ trên toàn cầu.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng đi sâu tìm hiểu về Premier League là gì, lịch sử hình thành, thể thức thi đấu chi tiết và tầm quan trọng không thể phủ nhận của giải đấu Premier League đối với thế giới bóng đá.
Giải đấu Premier League là gì?
Giải đấu Premier League (tên gọi chính thức là The Premier League, hay thường được gọi tắt là EPL – English Premier League) là giải đấu bóng đá chuyên nghiệp cấp cao nhất trong hệ thống giải đấu bóng đá Anh. Nó là giải đấu bóng đá quan trọng nhất và được xem là một trong những giải đấu hấp dẫn nhất, giàu tính cạnh tranh nhất trên toàn thế giới. Cụ thể được những người theo dõi Socolive xem bóng đá tổng hợp:
Quy mô và thời gian
- Thời gian: Mỗi mùa giải Premier League kéo dài khoảng 10 tháng, thông thường từ tháng 8 năm trước đến tháng 5 năm sau.
- Số đội: Giải đấu gồm 20 câu lạc bộ bóng đá hàng đầu tại Anh, bao gồm những CLB danh tiếng toàn cầu như Manchester United, Liverpool, Arsenal, Chelsea và Manchester City.
- Thể thức: Các câu lạc bộ sẽ thi đấu vòng tròn hai lượt (double round-robin), tức là mỗi đội sẽ đá một trận sân nhà và một trận sân khách với tất cả 19 đối thủ còn lại trong giải đấu. Tổng cộng mỗi đội sẽ thi đấu 38 trận.
Tầm ảnh hưởng
Premier League không chỉ hấp dẫn bởi chất lượng chuyên môn và sự cạnh tranh gay gắt giữa các câu lạc bộ, mà còn bởi sức hút từ dàn siêu sao quốc tế. Premier League thu hút sự quan tâm của hàng trăm triệu người hâm mộ và được truyền hình trực tiếp ở hầu hết các quốc gia, tạo ra nguồn thu khổng lồ từ bản quyền truyền hình, củng cố vị thế giải đấu giàu có nhất thế giới.
Lịch sử thành lập giải đấu Premier League: Cuộc chia tách năm 1992
Để hiểu rõ hơn về sự ra đời của Premier League, chúng ta cần quay lại bối cảnh của bóng đá Anh trước năm 1992.
Bối cảnh trước năm 1992
Trước năm 1992, giải đấu hàng đầu của bóng đá Anh được gọi là Football League First Division (Hạng đầu Liên đoàn bóng đá). Tuy nhiên, vào những năm 1980, bóng đá Anh phải đối mặt với nhiều vấn đề nghiêm trọng:
- Khủng hoảng tài chính: Các sân vận động xuống cấp, lượng khán giả giảm sút và các câu lạc bộ lớn cảm thấy giải đấu hiện tại không thể khai thác tối đa tiềm năng thương mại của họ.
- Sự cố an ninh: Các thảm họa như sự cố Heysel (1985) và Hillsborough (1989) đã làm suy giảm đáng kể hình ảnh của bóng đá Anh trên trường quốc tế.
Các câu lạc bộ lớn nhận thấy rằng họ cần kiểm soát tốt hơn nguồn thu từ bản quyền truyền hình để cạnh tranh với các giải đấu đang phát triển khác ở châu Âu.
Sự thành lập
Sau nhiều cuộc thảo luận bí mật và đàm phán kéo dài, vào ngày 20 tháng 2 năm 1992, 22 câu lạc bộ hàng đầu ở Football League First Division đã cùng nhau đưa ra quyết định lịch sử: rút khỏi Football League và thành lập một tổ chức mới mang tên “The FA Premier League” (Liên đoàn bóng đá Anh Premier League).
Đây là sự chia tách mang tính cách mạng, tạo ra một công ty cổ phần hoạt động độc lập, có trụ sở riêng, được quản lý bởi các câu lạc bộ thành viên, và có quyền tự đàm phán các hợp đồng thương mại và bản quyền truyền hình. Mục tiêu chính là tăng cường giá trị thương mại và đưa bóng đá Anh trở thành một sản phẩm quốc tế hấp dẫn, hiện đại.
Kỷ nguyên mới
Các chuyên gia đọc tỷ số trực tuyến Socolive chia sẻ, mùa giải đầu tiên của Premier League diễn ra vào năm 1992-1993 với 22 đội tham dự. Giải đấu nhanh chóng thu hút sự chú ý của công chúng, trở thành một trong những giải đấu hấp dẫn nhất trên thế giới. Từ mùa giải 1995-1996, số lượng đội tham dự được giảm xuống còn 20 đội và được duy trì ổn định cho đến ngày nay, nhằm giảm bớt mật độ thi đấu và tăng cường chất lượng giải đấu.
Thể thức thi đấu chi tiết của giải Premier League
Premier League vận hành theo thể thức đơn giản nhưng hiệu quả, tạo ra sự cạnh tranh gay gắt từ đầu đến cuối mùa giải:
Số đội tham gia và lịch trình
- Số đội: 20 câu lạc bộ.
- Số trận: Mỗi đội thi đấu tổng cộng 38 trận (19 trận sân nhà và 19 trận sân khách).
- Lịch trình: Các trận đấu thường diễn ra vào các ngày cuối tuần (Thứ Bảy và Chủ Nhật), cùng với một số trận đấu giữa tuần (Thứ Ba, Thứ Tư) do trùng lịch các cúp quốc nội (FA Cup, League Cup) hoặc các giải châu Âu.
Cách tính điểm và xếp hạng
Premier League áp dụng hệ thống tính điểm tiêu chuẩn:
- Thắng: 3 điểm
- Hòa: 1 điểm
- Thua: 0 điểm
Cuối mùa giải, đội có tổng số điểm cao nhất sẽ giành chức vô địch. Trường hợp hai đội có cùng số điểm, thứ tự xếp hạng sẽ được quyết định dựa trên các tiêu chí phụ sau:
- Hiệu số bàn thắng-bàn thua (Goal Difference – GD).
- Số bàn thắng ghi được (Goals Scored – GS).
- Nếu vẫn bằng nhau, sẽ áp dụng tiêu chí số điểm và hiệu số bàn thắng-bàn thua trực tiếp đối đầu (Head-to-Head Record). Tuy nhiên, tiêu chí này ít khi cần được áp dụng.
Vị trí tham dự cúp châu âu và thăng hạng/xuống hạng
Một trong những yếu tố hấp dẫn nhất của Premier League là hệ thống thăng hạng và xuống hạng liên kết chặt chẽ với EFL Championship (Giải hạng Nhất):
- UEFA Champions League (C1): Thường dành cho 4 đội xếp cao nhất (vị trí 1-4). Tùy thuộc vào hệ số UEFA của giải đấu.
- UEFA Europa League (C2): Thường dành cho đội xếp thứ 5 và đội vô địch FA Cup/League Cup.
- UEFA Europa Conference League (C3): Thường dành cho đội xếp thứ 6 hoặc 7.
- Xuống hạng: 3 đội bóng xếp cuối bảng (vị trí 18, 19, 20) sẽ phải xuống chơi ở EFL Championship ở mùa giải tiếp theo.
- Thăng hạng: 3 đội bóng từ EFL Championship sẽ được thăng hạng lên Premier League để thay thế.
Giải thưởng cá nhân
Mỗi mùa giải, Premier League cũng trao các giải thưởng cá nhân danh giá để vinh danh những cá nhân xuất sắc nhất:
- Cầu thủ xuất sắc nhất mùa giải (Player of the Season): Giải thưởng do ban tổ chức trao.
- Cầu thủ xuất sắc nhất năm của PFA (PFA Player of the Year): Giải thưởng do Hiệp hội cầu thủ chuyên nghiệp bầu chọn.
- Chiếc giày vàng (Golden Boot): Cho cầu thủ ghi nhiều bàn thắng nhất.
- Găng tay vàng (Golden Glove): Cho thủ môn giữ sạch lưới nhiều nhất.
- HLV xuất sắc nhất mùa giải (Manager of the Season): Cho HLV có thành tích ấn tượng nhất.
Tầm ảnh hưởng của premier league đối với bóng đá toàn cầu
Premier League không chỉ là một giải đấu, nó là một thương hiệu toàn cầu. Tầm ảnh hưởng của giải đấu thể hiện ở:
- Giá trị thương mại khổng lồ: Với các hợp đồng bản quyền truyền hình toàn cầu trị giá hàng tỷ USD, Premier League là giải đấu giàu có nhất thế giới, cho phép các CLB thu hút những tài năng hàng đầu.
- Tính cạnh tranh: Không giống như một số giải đấu khác thường bị thống trị bởi 1-2 đội, Premier League có ít nhất 6-7 đội bóng có khả năng cạnh tranh top 4 và vô địch, khiến giải đấu luôn khó đoán và hấp dẫn.
- Đa văn hóa: Giải đấu là sự pha trộn của các triết lý bóng đá và cầu thủ đến từ khắp nơi trên thế giới, tạo nên một môi trường bóng đá đa văn hóa và đầy màu sắc.
Bài viết này đã cung cấp cho bạn cái nhìn tổng quan và chi tiết về Giải đấu Premier League là gì. Từ lịch sử thành lập táo bạo năm 1992 nhằm mục đích thương mại hóa bóng đá Anh, cho đến thể thức thi đấu chặt chẽ và hệ thống thăng/xuống hạng đầy kịch tính, Premier League xứng đáng là một trong những giải đấu thể thao hàng đầu và được yêu thích nhất toàn cầu. Nó không chỉ là nơi các cầu thủ tài năng thi đấu mà còn là nơi các huấn luyện viên nổi tiếng thể hiện tài năng chiến thuật của mình.
